Eddington yêu dấu của anh,

Hôm nay là một ngày mưa, và đó luôn là khoảng thời gian tuyệt vời để mình ngồi lại, thưởng thức một tách ít cà phê nhiều sữa rồi suy ngẫm về những bí ẩn của vũ trụ. Nhưng giữa chừng ấy nhé, anh nhận ra mình lại đang đánh nghĩ suy về em tự bao giờ. Một thế giới suy tưởng không chỉ có thiên hà, các hạt, và lực tác động, mà còn nghĩ về em, dù cho em không phải một đơn vị mà thế giới đó xem xét là tất yếu. Chà, tâm trí của mấy nhà vật lý quả thực buồn cười nhỉ. Tụi anh cố để mà giải đáp hết những câu hỏi có trong thực tại, nhưng rồi quay mòng bởi chúng, thì lại luôn quay về với thắc mắc đẹp đẽ nhất: tình yêu — và anh viết cho em, thì lá thư này còn với mục đích gì khác hơn ngoài trình bày tình yêu anh dành cho em cơ chứ.

Em biết đấy, Thuyết Vạn Vật, đó là một học thuyết mà rất nhiều nhà vật lý học, rồi các chuyên gia về vũ trụ cùng chạy theo nghiên cứu. Hơn cả một cái thuyết, nó là một lĩnh vực dài và rộng mênh mang. Thì trong công cuộc đeo đuổi nó, những người như anh anh sẽ đi tìm sự thống nhất của các lực tạo nên vũ trụ, hay tìm cách lý giải sự rộng lớn vô cùng của không gian. Lấy ví dụ nhé, các nhà vật lý luôn khao khát (một khao khát rất đậm đà và say mê) thống nhất bốn lực cơ bản — lực hấp dẫn, lực điện từ, lực hạt nhân mạnh và yếu — thành một thể thống nhất trọn vẹn, đẹp đẽ. Nếu minh họa là thế, thì tình yêu của em hệt vậy đấy Eddington. Bằng thứ sức mạnh ẩn giấu và đầy khiêm nhường, em hòa hợp những mảnh vụn rời rạc bên trong một bóng người, gắn kết cho những hy vọng, nỗi sợ, nhược, và cũng là ưu điểm của anh. Không chỉ là trong anh có thứ nối với anh, mà còn là anh với em nữa. Học thuyết nói rõ vũ trụ tự giữ mình lại bằng những sợi dây vô hình, thế thì nó cũng đã buộc chặt hai ta cho mềm lòng. Để trải bão giông và cả những ngày nắng mới.

Nói chứ, cái học thuyết này bí ẩn lắm. Qua những thập kỷ, chúng ta có cơ học lượng tử cùng với cả thuyết tương đối rộng, nhưng cái anh kể với em vẫn thực phức tạp làm sao. Và có lẽ dù khám phá bao nhiêu đi nữa, sẽ luôn có những điều chưa biết. Bí ẩn cũng là một đặc tính của tình yêu mà đúng không? Một nụ cười có thể làm tan chảy mọi băng giá, hay một lời động viên có thể xua tan đi mây đen phủ khắp cõi lòng. Những thứ nhỏ nhặt vậy – vật lý coi thế mà lại chẳng giải đáp tốt bằng văn chương. Song — anh nghĩ dù ta có nghiên cứu đến mức nào — tình yêu, người ta yêu sẽ luôn là bí ẩn. Và vì bí ẩn quá, tình-yêu khiến ta hoang mang. Và rồi ta có thể không nắm được tình yêu, nếu ta không tự chỉnh đốn lại mỗi ngày. Anh không thể để Thuyết Vạn Vật trượt xa, cũng như để em trượt xa. Phải luôn minh mẫn tựa đại bài, và khôn ngoan như cáo (anh hơi dở so sánh đừng chê).

Ấy mà, điều làm anh mê hoặc nhất trong suốt cả chuỗi phân tích này ấy – thì đó là Thuyết Vạn Vật, trong trường hợp được định nghĩa trọn vẹn, nó sẽ là nền tảng. Cái cơ sở của mọi thứ. Một định luật tối thượng đủ sức chi phối thực tại. Anh thiết nghĩ, tình yêu giống nó mà lại hơn. Anh đã từng cô lập chính bản thân mình, không biết rằng tại sao mình kỳ lạ quá. Nhưng, khi yêu, tình yêu đã giúp anh được hòa nhập lại. Tình yêu cho anh hết thảy những đức tính cao đẹp mà anh chưa hề có, kéo anh tiến về phía trước, bất chấp sự hỗn loạn của thế giới xung quanh. Yêu em, anh đã trở thành đúng-những-nghĩa anh nên trở thành.

Vì thế, Eddington em yêu, trong bao la thế giới đầy phương trình, lý thuyết, và những bí ẩn mãi mãi còn có thể gọi tên, si mê em chính là Thuyết Vạn Vật. Nhìn vào mắt em, nắm giữ tay em, say trong em muôn đời vạn kiếp, anh có thể tìm thấy lời giải thích cho hết thảy những phức tạp và tùy biến của cuộc đời.

Em chưa hề nhỏ bé như cách nhân gian này ước định; Eddington vĩ đại biết bao nhiêu.

Gửi em từ trong một ngày mưa, với sự chân thành càng ngày càng giãn nở như năng lượng tối vốn đã chiếm 68.3% của vũ trụ,

Alan Felix.